Archive for category: Articles

เซ็บเดิร์ม (Seborrheic Dermatitis) โรคผิวหนังอักเสบเรื้อรังที่สามารถส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตประจำวันของทั้งเด็กและผู้ใหญ่ อาการที่พบ เช่น ผื่นแดง คัน และผิวลอกเป็นขุย อาจทำให้รู้สึกไม่สบายตัวและลดความมั่นใจ นอกจากนี้ หากไม่ได้รับการดูแลอย่างเหมาะสม อาการอาจรุนแรงขึ้นจนรบกวนการนอนหลับและก่อให้เกิดความวิตกกังวลได้ บทความนี้จะพาไปรู้จักกับเซ็บเดิร์มในเด็กและผู้ใหญ่ พร้อมแนะนำวิธีการดูแลและเลือกผลิตภัณฑ์ที่เหมาะสม เพื่อให้ผิวกลับมาแข็งแรงและสุขภาพดีได้อีกครั้ง

 เซ็บเดิร์มคืออะไร? เข้าใจภาวะผิวอักเสบเรื้อรังนี้ให้มากขึ้น

เซ็บเดิร์ม เป็นภาวะผิวหนังอักเสบเรื้อรังที่พบได้บ่อยในทุกช่วงวัย แม้จะไม่ใช่โรคร้ายแรง แต่ก็อาจสร้างความรำคาญและส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตได้ อาการที่พบส่วนใหญ่คือ ผื่นแดง คัน ผิวลอกเป็นขุย และมักเกิดในบริเวณที่มีต่อมไขมันหนาแน่น เช่น หนังศีรษะ ใบหน้า และหน้าอก

 เซ็บเดิร์มคืออะไร?

เซ็บเดิร์ม (Seborrheic Dermatitis) เป็นโรคผิวหนังอักเสบชนิดหนึ่งที่มีลักษณะเฉพาะคือ ผิวลอกเป็นขุย มันเยิ้ม หรือแห้งเป็นแผ่นร่วมกับอาการคัน อาการอาจเป็นๆ หายๆ และมักจะมีอาการแย่ลงในช่วงที่มีความเครียด อากาศเปลี่ยนแปลง หรือใช้ผลิตภัณฑ์ที่ไม่เหมาะสม

โดยปกติแล้วเซ็บเดิร์มในเด็กมักจะถูกเรียกว่า “Cradle Cap” ซึ่งจะปรากฏเป็นสะเก็ดสีเหลืองหรือน้ำตาลบนหนังศีรษะคล้ายรังแค ส่วนเซ็บเดิร์มในผู้ใหญ่ อาการอาจเกิดขึ้นบริเวณแนวไรผม คิ้ว ข้างจมูก และหน้าอก โดยทั่วไป โรคนี้ไม่ได้เกิดจากการแพ้หรือการติดเชื้อรุนแรง แต่เป็นภาวะที่เกี่ยวข้องกับการทำงานของต่อมไขมันและปัจจัยอื่นๆ ในร่างกาย

 อะไรเป็นสาเหตุของเซ็บเดิร์ม?

แม้จะยังไม่ทราบสาเหตุที่แน่ชัด แต่เชื่อว่าเซ็บเดิร์มเกิดจากปัจจัยหลายอย่างร่วมกัน ได้แก่  

• เชื้อรามาลาสซีเซีย (Malassezia) : เป็นเชื้อราที่อาศัยอยู่บนผิวหนังตามธรรมชาติ แต่ในบางคน เชื้อราชนิดนี้อาจเติบโตมากผิดปกติ จึงกระตุ้นให้เกิดการอักเสบและผิวลอกได้
• การทำงานของต่อมไขมัน : ผู้ที่มีผิวมันมากอาจมีแนวโน้มที่จะเป็นเซ็บเดิร์มได้ง่ายขึ้น เนื่องจากไขมันบนผิวเป็นปัจจัยที่เอื้อต่อการเติบโตของเชื้อรา
• ปัจจัยทางพันธุกรรม : หากคนในครอบครัวเคยมีภาวะนี้มาก่อน ก็อาจเพิ่มโอกาสที่จะเป็นเซ็บเดิร์มได้
• ระบบภูมิคุ้มกัน : ผู้ที่มีภูมิคุ้มกันอ่อนแอ เช่น ผู้ป่วย HIV หรือโรคพาร์กินสัน มีแนวโน้มเป็นเซ็บเดิร์มได้มากกว่าคนทั่วไป
• สภาพแวดล้อมและไลฟ์สไตล์ : อากาศเย็น แห้ง ความเครียด และการพักผ่อนไม่เพียงพอ ก็เป็นปัจจัยที่มีส่วนกระตุ้นให้อาการเซ็บเดิร์มแย่ลงได้  

เนื่องจากเซ็บเดิร์มเป็นภาวะที่ควบคุมให้หายขาดไม่ได้ แต่สามารถจัดการอาการให้ดีขึ้นได้ การมีวิธีดูแลเซ็บเดิร์มอย่างถูกต้องจึงเป็นสิ่งสำคัญ เพื่อช่วยลดการอักเสบและป้องกันไม่ให้อาการกำเริบบ่อยๆ

 ความแตกต่างระหว่างเซ็บเดิร์มในเด็กและผู้ใหญ่

เซ็บเดิร์มสามารถพบได้ทั้งในเด็กและผู้ใหญ่ แม้ว่าจะมีลักษณะคล้ายกัน แต่ก็มีความแตกต่างในเรื่องของอาการ ตำแหน่งที่เกิด และวิธีดูแลเซ็บเดิร์มอย่างถูกต้อง โดยทั่วไปแล้วจะมีความแตกต่างกัน ดังนี้

  เซ็บเดิร์มในเด็ก (Cradle Cap)

เซ็บเดิร์มในเด็กมักเกิดขึ้นในช่วงวัย 3-6 เดือน และเป็นที่รู้จักกันในชื่อ Cradle Cap อาการที่พบได้บ่อยคือสะเก็ดหนาสีเหลืองหรือน้ำตาลบนหนังศีรษะ บางครั้งอาจลามไปที่คิ้ว หลังหู หรือบริเวณขาหนีบ โดยทั่วไปไม่ทำให้เด็กรู้สึกคันหรือเจ็บ

สาเหตุของเซ็บเดิร์มในเด็กนั้นยังไม่เป็นที่ทราบแน่ชัด แต่คาดว่าเกิดจากฮอร์โมนของแม่ที่ส่งผ่านมายังลูกในช่วงตั้งครรภ์ กระตุ้นให้ต่อมไขมันของทารกผลิตน้ำมันมากกว่าปกติ ซึ่งส่งผลให้เซลล์ผิวหนังหลุดลอกและสะสมเป็นสะเก็ด นอกจากนี้ อาจมีความเกี่ยวข้องกับเชื้อรามาลาสซีเซีย (Malassezia) เช่นเดียวกับในผู้ใหญ่ด้วย

 เซ็บเดิร์มในผู้ใหญ่

เซ็บเดิร์มในผู้ใหญ่มักเกิดขึ้นในช่วงวัยรุ่นไปจนถึงวัยกลางคน และเป็นภาวะที่มีแนวโน้มจะเป็นๆ หายๆ ตลอดชีวิต อาการที่พบบ่อย ได้แก่

• ผื่นแดง ผิวลอกเป็นขุย โดยเฉพาะบริเวณหนังศีรษะ คิ้ว ข้างจมูก หลังหู หน้าอก และกลางหลัง
• มีความมันเยิ้มร่วมกับการลอกเป็นขุยขาวหรือเหลือง
• อาจมีอาการคันและแสบในบางช่วง โดยเฉพาะเวลาที่อากาศเย็นหรือช่วงที่มีความเครียด  

สาเหตุของเซ็บเดิร์มในผู้ใหญ่ส่วนมากจะเกี่ยวข้องกับความไม่สมดุลของเชื้อรามาลาสซีเซีย ระบบภูมิคุ้มกัน และปัจจัยทางพันธุกรรม

แม้ว่าเซ็บเดิร์มในเด็กและผู้ใหญ่จะมีความแตกต่างกัน แต่การดูแลที่เหมาะสมสามารถช่วยบรรเทาอาการและป้องกันการกำเริบได้ หากมีอาการเรื้อรังหรือรุนแรง ควรปรึกษาแพทย์เพื่อรับคำแนะนำที่เหมาะสมต่อไป

 อาการของเซ็บเดิร์มที่พบบ่อย

เซ็บเดิร์มมักจะเกิดขึ้นตามจุดต่างๆ ของร่างกาย โดยเฉพาะบริเวณที่มีต่อมไขมันมาก โดยอาการที่พบอาจแตกต่างกันไปในแต่ละบุคคล ทั้งความรุนแรงของอาการ ตำแหน่งที่เกิด และปัจจัยกระตุ้นที่ทำให้อาการแย่ลง

 อาการของเซ็บเดิร์มบนหนังศีรษะ

เซ็บเดิร์มหนังศีรษะเป็นบริเวณที่พบได้บ่อยที่สุด โดยอาการที่สังเกตได้ ได้แก่

• มีรังแคสีขาวหรือเหลือง เป็นขุยแห้งหรือมันที่ลอกออกจากหนังศีรษะ สามารถพบได้ตั้งแต่ขุยเล็กๆ จนถึงเป็นแผ่นใหญ่
• หนังศีรษะอาจมีความมันมากกว่าปกติและเกิดการอักเสบเป็นผื่นแดง
• มีอาการคันอาจเกิดขึ้นเป็นระยะ และรุนแรงขึ้นเมื่อหนังศีรษะแห้งหรือได้รับการกระตุ้น เช่น จากความเครียด อากาศเย็น หรือการใช้ผลิตภัณฑ์ที่มีสารระคายเคือง
• หากปล่อยทิ้งไว้นานโดยไม่ดูแล อาจเกิดการอักเสบมากขึ้นจนมีแผลหรือสะเก็ดหนาขึ้นได้

ในทารก เซ็บเดิร์มหนังศีรษะจะเรียกว่า Cradle Cap ซึ่งมีลักษณะเป็นสะเก็ดแข็งสีเหลืองหรือน้ำตาล มักเกิดขึ้นในช่วงวัย 3-6 เดือน และจะหายไปเองเมื่ออายุประมาณ 1 ปี

 อาการของเซ็บเดิร์มบนใบหน้าและร่างกาย

นอกจากหนังศีรษะแล้ว เซ็บเดิร์มยังสามารถเกิดขึ้นในบริเวณที่มีต่อมไขมันหนาแน่น เช่น ใบหน้า หน้าอก หลัง และขาหนีบ โดยอาการที่พบบ่อย ได้แก่

• ใบหน้า : มักเกิดบริเวณข้างจมูก คิ้ว เปลือกตา และแนวไรผม มีลักษณะเป็นผื่นแดง ผิวลอกเป็นขุย หรือมีความมันเยิ้ม ในบางรายอาจมีอาการคันและแสบร่วมด้วย
• หลังและหน้าอก : ผื่นเซ็บเดิร์มในบริเวณนี้มักเป็นผื่นแดง ลอกเป็นขุย และมีความมัน โดยอาการอาจกำเริบมากขึ้นเมื่อมีเหงื่อออกมาก หรือใส่เสื้อผ้าที่ระบายอากาศไม่ดี
• ขาหนีบและรักแร้ : ผิวบริเวณนี้อาจเกิดการอักเสบและมีลักษณะเป็นผื่นแดงที่มีขุยหรือสะเก็ดบางๆ ซึ่งอาจคล้ายกับโรคเชื้อราผิวหนัง แต่เซ็บเดิร์มจะไม่ทำให้เกิดอาการแสบหรือเจ็บรุนแรง

 วิธีดูแลผิวที่เป็นเซ็บเดิร์มให้มีสุขภาพดี

เซ็บเดิร์มเป็นภาวะผิวหนังอักเสบเรื้อรังที่สามารถควบคุมได้ด้วยการดูแลผิวอย่างเหมาะสม แม้ว่าจะไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่การล้างหน้า การเลือกผลิตภัณฑ์ และการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมในชีวิตประจำวันสามารถช่วยลดอาการและป้องกันการกำเริบได้

 การล้างหน้าและดูแลหนังศีรษะ

การทำความสะอาดผิวอย่างถูกต้องเป็นปัจจัยสำคัญในการรักษาเซ็บเดิร์มอย่างเหมาะสมที่สุด เพราะจะช่วยขจัดความมันส่วนเกิน ลดการสะสมของเชื้อรามาลาสซีเซีย และลดการอักเสบของผิว

• ล้างหน้าวันละ 2 ครั้งด้วยผลิตภัณฑ์ที่อ่อนโยน หลีกเลี่ยงสบู่ที่มีสารซัลเฟต (SLS) หรือแอลกอฮอล์ เพราะอาจทำให้ผิวแห้งและกระตุ้นให้เกิดอาการมากขึ้น
• ใช้แชมพูสำหรับเซ็บเดิร์มที่มีส่วนผสมของ Ketoconazole, Selenium Sulfide หรือ Zinc Pyrithione เพื่อช่วยลดเชื้อราบนหนังศีรษะ ควรใช้สัปดาห์ละ 2-3 ครั้ง และสลับกับแชมพูสูตรอ่อนโยน
• หลีกเลี่ยงการใช้น้ำร้อนล้างหน้าหรือสระผม เพราะอาจทำให้ผิวสูญเสียความชุ่มชื้นและเกิดการระคายเคืองมากขึ้น ควรใช้น้ำอุณหภูมิอุ่นหรือน้ำเย็นแทน
• อย่าขัดผิวหรือเกาหนังศีรษะอย่างรุนแรง เพราะจะทำให้เกิดการอักเสบมากขึ้นและอาจทำให้ผิวติดเชื้อได้

 การเลือกผลิตภัณฑ์บำรุงผิวสำหรับเซ็บเดิร์ม

ผิวที่เป็นเซ็บเดิร์มต้องการผลิตภัณฑ์ที่ช่วยปลอบประโลม ลดการอักเสบ และคงความสมดุลของผิว การเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ที่เหมาะสมสามารถช่วยบรรเทาอาการและป้องกันการระคายเคืองได้ ดังนี้

• เลือกมอยส์เจอไรเซอร์ที่ไม่มีน้ำหอมและสารระคายเคือง เช่น ที่มีส่วนผสมของเซราไมด์ ไนอาซินาไมด์ และว่านหางจระเข้ เพื่อช่วยเสริมเกราะป้องกันผิวและลดการอักเสบ
• ใช้ครีมหรือเซรั่มที่มีสารต้านการอักเสบ เช่น สารสกัดจากชาเขียว น้ำมันทีทรี หรือไฮโดรคอร์ติโซน (กรณีที่แพทย์แนะนำ) เพื่อช่วยบรรเทาอาการแดงและคัน
• เลี่ยงผลิตภัณฑ์ที่มีแอลกอฮอล์ น้ำหอม หรือพาราเบน เพราะอาจกระตุ้นให้ผิวอักเสบและแพ้มากขึ้น
• ใช้ครีมกันแดดที่เหมาะสำหรับผิวแพ้ง่าย เลือกสูตรที่ไม่มีสารเคมีรุนแรง เช่น Physical Sunscreen (Titanium Dioxide หรือ Zinc Oxide) เพื่อช่วยปกป้องผิวจากรังสี UV ที่อาจกระตุ้นให้อาการเซ็บเดิร์มแย่ลง

 การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเพื่อลดอาการเซ็บเดิร์ม

นอกจากการใช้ผลิตภัณฑ์ที่เหมาะสมแล้ว การปรับพฤติกรรมในชีวิตประจำวันก็สามารถช่วยลดอาการและป้องกันไม่ให้เซ็บเดิร์มกำเริบได้ โดยสามารถทำได้ดังนี้

• ควบคุมความเครียดอย่างเหมาะสม – เนื่องจากความเครียดเป็นปัจจัยสำคัญที่ทำให้อาการเซ็บเดิร์มกำเริบได้ง่ายมากๆ การทำกิจกรรมที่ช่วยผ่อนคลาย เช่น นั่งสมาธิ ออกกำลังกาย หรือเล่นโยคะ จึงสามารถช่วยลดอาการได้
• พักผ่อนให้เพียงพอ – เพราะการนอนหลับที่ดีช่วยเสริมสร้างภูมิคุ้มกันของร่างกาย ลดการอักเสบของผิว และช่วยให้ผิวฟื้นตัวได้เร็วขึ้น
• รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ – หลีกเลี่ยงอาหารที่มีน้ำตาลสูง อาหารแปรรูป และแอลกอฮอล์ เพราะอาจกระตุ้นการอักเสบ ควรเลือกอาหารที่มีกรดไขมันโอเมก้า 3 โปรตีน และวิตามินที่ช่วยบำรุงผิว
• อยู่ในสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม – หลีกเลี่ยงอากาศที่แห้งเกินไปโดยใช้เครื่องเพิ่มความชื้น (Humidifier) ในห้องที่มีอากาศแห้ง เพื่อป้องกันผิวสูญเสียความชุ่มชื้น

 การรักษาเซ็บเดิร์ม: ทางเลือกในการดูแลและบรรเทาอาการ

แม้ว่าเซ็บเดิร์มจะไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่มีหลายวิธีที่ช่วยบรรเทาอาการและป้องกันการกำเริบได้ การเลือกแนวทางการรักษาเซ็บเดิร์มที่เหมาะสมจะช่วยให้ผิวกลับมามีสุขภาพดีขึ้นและลดความรำคาญจากอาการต่างๆ ได้

 การรักษาด้วยยาทาและยารับประทาน

• ยาทาสเตียรอยด์ (Topical Corticosteroids)

ยาทาสเตียรอยด์เป็นยารักษาเซ็บเดิร์มที่ช่วยลดการอักเสบและอาการคันได้อย่างรวดเร็ว มักใช้ในช่วงที่อาการกำเริบรุนแรง เช่น Hydrocortisone, Betamethasone หรือ Clobetasol อย่างไรก็ตาม ควรใช้ในระยะเวลาสั้นๆ ตามคำแนะนำของแพทย์ เพราะการใช้ติดต่อกันนานเกินไปอาจทำให้ผิวบางหรือเกิดผลข้างเคียงอื่นๆ ตามมาได้

• ยาต้านเชื้อรา (Antifungal Creams)

เนื่องจากสาเหตุของเซ็บเดิร์มมีความเกี่ยวข้องกับเชื้อรามาลาสซีเซีย ยาต้านเชื้อรา เช่น Ketoconazole หรือ Ciclopirox จึงสามารถช่วยลดอาการได้ โดยมักมาในรูปแบบครีมหรือแชมพู

• ยากลุ่ม Calcineurin Inhibitors (TCIs)

ยากลุ่ม Calcineurin Inhibitors เช่น Tacrolimus และ Pimecrolimus เป็นอีกทางเลือกหนึ่งสำหรับผู้ที่ไม่สามารถใช้ยาสเตียรอยด์ได้ เหมาะสำหรับใช้ในบริเวณที่ผิวบอบบาง เช่น รอบดวงตาหรือข้างจมูก

• ยารับประทาน

ในกรณีที่อาการรุนแรงมาก แพทย์อาจพิจารณาสั่งยารับประทาน เช่น ยาต้านเชื้อรา (Fluconazole, Itraconazole) หรือยาต้านอักเสบ (Isotretinoin สำหรับกรณีที่มีภาวะผิวมันมากผิดปกติ) อย่างไรก็ตาม การใช้ยารับประทานควรอยู่ภายใต้การดูแลของแพทย์อย่างใกล้ชิด

 การใช้แชมพูสำหรับเซ็บเดิร์ม

• แชมพูที่มีสารต้านเชื้อรา เช่น

• Ketoconazole : ช่วยลดปริมาณเชื้อรามาลาสซีเซีย ซึ่งเป็นปัจจัยหนึ่งที่ทำให้เกิดเซ็บเดิร์ม
• Selenium Sulfide : ลดความมันบนหนังศีรษะและช่วยลดการหลุดลอกของผิว
• Zinc Pyrithione : มีคุณสมบัติต้านเชื้อแบคทีเรียและเชื้อรา ลดการอักเสบและอาการคัน
• แชมพูที่ช่วยลดการอักเสบและขจัดสะเก็ด เช่น

• Salicylic Acid : ช่วยผลัดเซลล์ผิว ลดสะเก็ดที่ติดแน่นบนหนังศีรษะ
• Coal Tar : มีฤทธิ์ช่วยชะลอการเจริญเติบโตของเซลล์ผิว ลดการลอกของหนังศีรษะ
• วิธีใช้แชมพูรักษาเซ็บเดิร์ม

• ใช้สัปดาห์ละ 2-3 ครั้ง โดยนวดแชมพูลงบนหนังศีรษะ ทิ้งไว้ประมาณ 3-5 นาทีเพื่อให้ตัวยาออกฤทธิ์ก่อนล้างออก
• สลับกับแชมพูสูตรอ่อนโยนที่ไม่มีสารซัลเฟตหรือสารระคายเคือง เพื่อลดความแห้งของหนังศีรษะ

 การรักษาเซ็บเดิร์มด้วยวิธีธรรมชาติ

สำหรับผู้ที่ต้องการหลีกเลี่ยงการใช้ยา หรือมีอาการไม่รุนแรงมากนัก สามารถใช้วิธีธรรมชาติเพื่อช่วยบรรเทาอาการได้ ดังนี้

• น้ำมันมะพร้าว

มีคุณสมบัติต้านเชื้อราและให้ความชุ่มชื้น ทาบางๆ บนบริเวณที่เป็นผื่น ทิ้งไว้ 30 นาที แล้วล้างออก ช่วยลดอาการแห้งและคันได้

• น้ำมันทีทรี (Tea Tree Oil)

มีฤทธิ์ต้านเชื้อราและต้านการอักเสบ ควรผสมกับน้ำมันตัวพา (Carrier Oil) เช่น น้ำมันมะกอก หรือน้ำมันโจโจ้บา ก่อนทาลงบนผิวเพื่อลดความระคายเคือง

• ว่านหางจระเข้ (Aloe Vera)

ช่วยปลอบประโลมผิว ลดอาการแดงและอักเสบ สามารถใช้เจลว่านหางจระเข้ทาบริเวณที่มีอาการได้เป็นประจำ

• น้ำผึ้ง

มีคุณสมบัติต้านเชื้อราและช่วยให้ผิวชุ่มชื้น ผสมน้ำผึ้งกับน้ำอุ่นเล็กน้อยแล้วทาลงบนผิว ทิ้งไว้ 10-15 นาทีแล้วล้างออก

 คำแนะนำในการเลือกผลิตภัณฑ์สำหรับผิวที่เป็นเซ็บเดิร์ม

การเลือกผลิตภัณฑ์ที่เหมาะสมเป็นปัจจัยสำคัญในการดูแลผิวที่เป็นเซ็บเดิร์ม เพราะสามารถช่วยลดการอักเสบ ลดอาการคัน และป้องกันการกำเริบได้ ผลิตภัณฑ์ที่ดีควรมีคุณสมบัติที่ช่วยฟื้นฟูเกราะป้องกันผิว ควบคุมความมัน และลดการระคายเคือง

ครีมบำรุงผิวที่เหมาะกับเซ็บเดิร์ม

ผิวที่เป็นเซ็บเดิร์มมักบอบบางและมีความไวต่อสารเคมีมาก ดังนั้น ควรเลือกครีมบำรุงที่เหมาะกับสภาพผิว และมีคุณสมบัติที่ช่วยให้ผิวแข็งแรงขึ้นและลดโอกาสเกิดอาการกำเริบ โดยส่วนผสมที่ดี ได้แก่

• เซราไมด์ (Ceramide) ช่วยเสริมเกราะป้องกันผิว ลดการสูญเสียน้ำ และทำให้ผิวแข็งแรงขึ้น
• ไนอะซินาไมด์ (Niacinamide) ลดการอักเสบของผิว ช่วยปลอบประโลมและลดรอยแดง
• ว่านหางจระเข้ (Aloe Vera) ให้ความชุ่มชื้นและช่วยบรรเทาอาการคันและระคายเคือง
• น้ำมันโจโจ้บา (Jojoba Oil) หรือ น้ำมันมะพร้าว (Coconut Oil) ให้ความชุ่มชื้นและมีคุณสมบัติต้านเชื้อรา
• แพนทีนอล (Panthenol) หรือ วิตามินบี 5 ช่วยปลอบประโลมผิวและเสริมสร้างการฟื้นฟูผิว

คำแนะนำในการใช้ครีมบำรุง

• ควรทาหลังจากล้างหน้าทันทีในขณะที่ผิวยังชุ่มชื้น เพื่อช่วยกักเก็บความชุ่มชื้นได้ดีขึ้น
• หากมีอาการเซ็บเดิร์มบริเวณใบหน้า ควรใช้ครีมที่เป็นเนื้อเจลหรือโลชั่นที่บางเบา ไม่อุดตันรูขุมขน
• ทาเฉพาะบริเวณที่มีอาการ หลีกเลี่ยงการทาทั่วใบหน้าหากไม่มีความจำเป็น

 แชมพูสำหรับเซ็บเดิร์ม

เซ็บเดิร์มหนังศีรษะมักทำให้เกิดอาการคัน หนังศีรษะลอก และเกิดรังแคได้ง่าย การใช้แชมพูสำหรับเซ็บเดิร์มโดยเฉพาะสามารถช่วยควบคุมอาการและลดการกำเริบของเซ็บเดิร์มได้ โดยส่วนผสมที่ควรมี ได้แก่

• Ketoconazole – สารต้านเชื้อราที่ช่วยลดปริมาณเชื้อรามาลาสซีเซีย ซึ่งเป็นปัจจัยหลักที่ทำให้เกิดเซ็บเดิร์ม
• Zinc Pyrithione – มีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียและเชื้อรา ลดการอักเสบของหนังศีรษะ
• Selenium Sulfide – ลดความมันส่วนเกินบนหนังศีรษะและช่วยให้หนังศีรษะลอกน้อยลง
• Salicylic Acid – ช่วยขจัดสะเก็ดที่ติดแน่นและลดการอุดตันของรูขุมขน
• Coal Tar – มีคุณสมบัติช่วยลดการอักเสบและการลอกของหนังศีรษะ

  เซ็บเดิร์มจะหายขาดได้หรือไม่? คำตอบที่คุณควรรู้

เซ็บเดิร์มเป็นภาวะผิวหนังอักเสบเรื้อรังที่ยังไม่มีวิธีรักษาให้หายขาด แต่สามารถควบคุมอาการได้ด้วยการดูแลผิวอย่างเหมาะสม ใช้ผลิตภัณฑ์ที่อ่อนโยน และหลีกเลี่ยงปัจจัยกระตุ้นต่างๆ ถึงแม้อาการอาจกลับมาเป็นระยะๆ แต่ด้วยการดูแลที่และรักษาเซ็บเดิร์มถูกต้อง เซ็บเดิร์มจะไม่ส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตมากนักและยังสามารถใช้ชีวิตได้ตามปกติ

  ข้อสรุป

แม้ว่าเซ็บเดิร์มจะเป็นภาวะที่ไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่การเข้าใจสาเหตุ อาการ และแนวทางการดูแลอย่างเหมาะสมจะช่วยควบคุมไม่ให้อาการกำเริบจนส่งผลต่อคุณภาพชีวิต การเลือกผลิตภัณฑ์ที่เหมาะสม ควบคู่ไปกับการปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิต จะช่วยให้ผิวแข็งแรงและลดความรุนแรงของอาการได้ วิธีดูแลเซ็บเดิร์มอาจต้องใช้เวลาและความสม่ำเสมอ แต่หากเข้าใจและปฏิบัติตามแนวทางที่ถูกต้อง ก็สามารถใช้ชีวิตได้อย่างมั่นใจโดยไม่ต้องกังวลกับอาการของโรค

หากคุณเคยเผชิญกับอาการคัน ผิวแดง ลอกเป็นขุย หรือมีผื่นมันเยิ้มบริเวณใบหน้า หนังศีรษะ หรือส่วนอื่นๆ ของร่างกาย นี่อาจเป็นสัญญาณของ “โรคเซ็บเดิร์ม” ซึ่งเป็นภาวะผิวหนังอักเสบเรื้อรังที่เกิดจากการตอบสนองผิดปกติของผิวหนังต่อเชื้อราตามธรรมชาติและปัจจัยอื่นๆ อย่างฮอร์โมน ความเครียด และสภาพอากาศ

แม้เซ็บเดิร์มจะไม่ใช่โรคร้ายแรง แต่ก็ทำให้หลายคนกังวลใจเพราะอาการที่กำเริบเป็นระยะและส่งผลต่อความมั่นใจในผิวพรรณ วันนี้เราจะพามาดู 5 วิธีช่วยลดการอักเสบของผิวเมื่อเกิดเซ็บเดิร์ม พร้อมฟื้นฟูให้แข็งแรงขึ้นอย่างเป็นธรรมชาติ เพื่อให้คุณรับมือกับผิวหนังอักเสบเซ็บเดิร์มได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น

โรคเซ็บเดิร์ม คืออะไร

โรคเซ็บเดิร์ม (Seborrheic Dermatitis) หรือที่รู้จักในชื่อ “โรคผื่นแพ้ต่อมไขมัน” เป็นโรคผิวหนังอักเสบเรื้อรังที่พบได้บ่อย มักเกิดขึ้นในบริเวณที่มีต่อมไขมันหนาแน่น เช่น หนังศีรษะ ใบหน้า หลัง หน้าอก และบริเวณลำตัว อาการที่พบได้บ่อย ได้แก่ ผื่นแดง คัน ผิวลอกเป็นขุยสีขาวหรือเหลือง และอาจมีสะเก็ดแข็งบนหนังศีรษะ ใบหู ใบหน้า หน้าอก หรือส่วนอื่นๆ ของร่างกาย

เซ็บเดิร์มเกิดจากอะไร? เป็นอีกคำถามที่หลายคนสงสัยมากที่สุด โดยสาเหตุของโรคเซ็บเดิร์มยังไม่ทราบแน่ชัด แต่เชื่อว่ามีปัจจัยหลายอย่างที่เกี่ยวข้อง เช่น การเจริญเติบโตของเชื้อราชนิด Malassezia ที่อยู่บนผิวหนัง การทำงานผิดปกติของต่อมไขมัน รวมถึงปัจจัยด้านภูมิคุ้มกัน ความเครียด หรือการเปลี่ยนแปลงของฮอร์โมน

ผิวหนังอักเสบเซ็บเดิร์มสามารถเกิดขึ้นได้กับคนทุกเพศทุกวัย แต่พบได้บ่อยในเด็กทารกแรกเกิดถึง 3 เดือน และผู้ใหญ่ที่มีอายุระหว่าง 30-60 ปี โดยเฉพาะเพศชาย ถึงแม้โรคเซ็บเดิร์มจะไม่เป็นอันตรายร้ายแรง แต่สามารถสร้างความรำคาญและส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตของผู้ที่เป็นได้

5 วิธีลดการอักเสบของผิวหนังในผู้ที่มีโรคเซ็บเดิร์ม

อาการผิวหนังอักเสบเซ็บเดิร์ม ถึงจะไม่อันตรายแต่ก็อาจส่งผลให้รู้สึกไม่สบายตัวในระหว่างวันได้ โดยเฉพาะเมื่ออาการกำเริบขึ้นมาแบบไม่คาดคิด แม้ว่าโรคนี้จะไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่สามารถควบคุมและลดอาการอักเสบได้หากดูแลผิวอย่างเหมาะสม เรามาดูกันว่า 5 วิธีที่ช่วยลดการอักเสบของผิวหนังสำหรับผู้ที่เป็นโรคเซ็บเดิร์มมีอะไรบ้าง

 ใช้ผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดที่อ่อนโยน

การเลือกผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดมีผลอย่างมากต่อผิวหนังอักเสบเซ็บเดิร์ม โดยต้องหลีกเลี่ยงผลิตภัณฑ์ที่มีแอลกอฮอล์ น้ำหอม สีสังเคราะห์ หรือสารระคายเคืองอื่นๆ เพราะอาจทำให้ผิวแห้งและผิวหนังอักเสบมากขึ้น ควรเลือกคลีนเซอร์สูตรอ่อนโยน ที่ไม่มีสารซัลเฟต (SLS, SLES) ใช้แชมพูขจัดรังแคที่มีสารลดเชื้อรา เช่น Ketoconazole หรือ Zinc Pyrithione (เฉพาะกรณีที่มีอาการบนหนังศีรษะ) และใช้น้ำอุณหภูมิห้องหรืออุ่นเล็กน้อยในการล้างหน้าและสระผม หลีกเลี่ยงการใช้น้ำร้อนเพราะอาจทำให้ผิวแห้งขาดความชุ่มชื้นได้

 ให้ความชุ่มชื้นแก่ผิวเพื่อลดอาการอักเสบ

แม้ว่าโรคเซ็บเดิร์มมักเกิดในบริเวณที่มีความมันเป็นส่วนมาก แต่การให้ความชุ่มชื้นต่อผิวก็สำคัญ เพราะหากผิวแห้งเกินไป อาจกระตุ้นให้ต่อมไขมันผลิตน้ำมันมากขึ้น ส่งผลให้การอักเสบรุนแรงขึ้นได้ ควรเลือกใช้ครีมบำรุงสำหรับเซ็บเดิร์มหรือมอยส์เจอไรเซอร์ที่ไม่มีน้ำหอมและสารระคายเคือง มีส่วนผสมที่ช่วยลดการอักเสบ เช่น Ceramides, Niacinamide, Centella Asiatica หรือ Aloe Vera โดยทามอยส์เจอไรเซอร์หลังล้างหน้าและหลังอาบน้ำทันทีขณะที่ผิวยังชื้นเล็กน้อย เพื่อช่วยกักเก็บความชุ่มชื้นให้ได้ตลอดทั้งวัน

 หลีกเลี่ยงปัจจัยกระตุ้นที่ทำให้อาการแย่ลง

โรคเซ็บเดิร์มจะกำเริบได้ก็ต่อเมื่อได้รับปัจจัยกระตุ้นบางอย่าง หากสามารถหลีกเลี่ยงสิ่งเหล่านี้ได้ อาการอักเสบก็อาจลดลงได้เองตามธรรมชาติ ซึ่งได้แก่

• อากาศแห้งจัดหรืออากาศเปลี่ยนแปลงฉับพลัน เช่น อยู่ในห้องแอร์เย็นจัดแล้วออกไปเผชิญอากาศร้อนทันที
• อาหารบางประเภท เช่น อาหารแปรรูป อาหารที่มีน้ำตาลสูง หรืออาหารที่ทำให้เกิดการอักเสบในร่างกาย (บางคนอาจมีอาการแย่ลงเมื่อรับประทานนม หรือกลูเตน)
• การเกาหน้าหรือหนังศีรษะแรงๆ เพราะจะยิ่งกระตุ้นการอักเสบ

 ใช้ยาและผลิตภัณฑ์เฉพาะทางตามคำแนะนำของแพทย์

หากอาการผิวหนังอักเสบเซ็บเดิร์มรุนแรงหรือกำเริบบ่อยๆ แนะนำให้ใช้ครีมบำรุงสำหรับเซ็บเดิร์มหรือยาเฉพาะทาง จะสามารถช่วยลดการอักเสบได้อย่างมีประสิทธิภาพ แต่ควรใช้ภายใต้คำแนะนำของแพทย์ผิวหนัง เช่น

• ครีมหรือแชมพูที่มีสารต้านเชื้อรา เช่น Ketoconazole, Ciclopirox หรือ Zinc Pyrithione
• ครีมสเตียรอยด์ชนิดอ่อน (Hydrocortisone 1%) ช่วยลดอาการแดงและคัน แต่ไม่ควรใช้ติดต่อกันนานเกินไป เพราะอาจทำให้ผิวบาง
• ผลิตภัณฑ์ที่มี Pimecrolimus หรือ Tacrolimus สำหรับผู้ที่ต้องการหลีกเลี่ยงการใช้สเตียรอยด์

 ลดความเครียดและปรับไลฟ์สไตล์เพื่อควบคุมอาการ

ความเครียดเป็นหนึ่งในตัวกระตุ้นที่ทำให้อาการเซ็บเดิร์มกำเริบ หากสามารถจัดการความเครียดได้ ก็จะช่วยให้ผิวดีขึ้นได้อย่างเห็นได้ชัด โดยวิธีช่วยลดความเครียดที่สามารถทำได้ง่ายๆ มีดังนี้

• ออกกำลังกายเป็นประจำ เช่น โยคะ การเดิน หรือการทำสมาธิ
• นอนหลับให้เพียงพอ เพราะหากนอนน้อย นอนไม่เป็นเวลา หรือพักผ่อนไม่เพียงพอ อาจทำให้ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอลงได้
• ใช้เวลาไปกับกิจกรรมที่ผ่อนคลาย เช่น ฟังเพลง อ่านหนังสือ หรืออยู่กับธรรมชาติให้มากขึ้น

 ข้อสรุป

แม้ว่าโรคเซ็บเดิร์มจะเป็นโรคผิวหนังเรื้อรังที่ไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่ไม่ได้หมายความว่าคุณต้องปล่อยให้มันมารบกวนการใช้ชีวิตอยู่บ่อยๆ หากเรารู้วิธีรักษาเซ็บเดิร์มอย่างเหมาะสม หลีกเลี่ยงปัจจัยกระตุ้น และใส่ใจสุขภาพให้มากขึ้น อาการอักเสบก็สามารถจัดการได้ สิ่งสำคัญคือการเข้าใจร่างกายของตัวเองและดูแลผิวด้วยความอ่อนโยน เพราะสุดท้ายแล้ว ผิวที่ดีไม่ได้เกิดจากการพยายามกำจัดปัญหาเพียงอย่างเดียว แต่เป็นการเข้าใจและดูแลมันอย่างถูกต้องด้วย

โรคเซ็บเดิร์ม (Seborrheic Dermatitis) เป็นปัญหาผิวหนังที่หลายคนอาจไม่ค่อยคุ้นชื่อ แต่เชื่อว่ามีคนจำนวนไม่น้อยเลยที่ต้องเผชิญกับอาการคัน แดง ลอกเป็นขุย โดยเฉพาะบริเวณที่มีต่อมไขมันเยอะ เช่น หนังศีรษะ ใบหน้า หรือแม้แต่หน้าอก หลายคนอาจเข้าใจผิดคิดว่าเป็นแค่รังแคหรือผิวแห้งธรรมดา แต่จริงๆ แล้วโรคนี้มีความซับซ้อนกว่านั้น

วันนี้เราจะพาคุณไปเจาะลึกว่า โรคเซ็บเดิร์มคืออะไร เกิดจากอะไร อาการเป็นแบบไหน มีวิธีลดอาการคันจากเซ็บเดิร์มได้ไหม และควรดูแลผิวหนังอย่างไรให้ถูกต้อง เพื่อให้คุณสามารถจัดการกับปัญหานี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

 โรคเซ็บเดิร์ม คืออะไร

โรคเซ็บเดิร์ม (Seborrheic Dermatitis) เป็นโรคผิวหนังอักเสบเรื้อรังที่ทำให้เกิดผื่นแดง คัน และลอกเป็นขุย มักพบในบริเวณที่มีต่อมไขมันอยู่มาก เช่น หนังศีรษะ ใบหน้า (โดยเฉพาะข้างจมูก คิ้ว และไรผม) หลังหู หน้าอก หรือแม้แต่ร่องจมูก

หลายคนอาจเข้าใจผิดว่าเป็นแค่รังแคเรื้อรังหรือผิวแห้งทั่วไป แต่จริงๆ แล้วเซ็บเดิร์มเป็นภาวะที่ซับซ้อนกว่านั้น อาการอาจเป็นๆ หายๆ และมักกำเริบขึ้นมาเมื่อเจอปัจจัยกระตุ้น เช่น ความเครียด อากาศเปลี่ยนแปลง หรือการใช้ผลิตภัณฑ์ที่ไม่เหมาะกับผิว

แม้ว่าโรคเซ็บเดิร์มจะไม่ใช่โรคติดต่อและไม่ได้เป็นอันตรายร้ายแรง แต่ก็สร้างความรำคาญและส่งผลต่อความมั่นใจของผู้ที่เป็นไม่น้อย เพราะฉะนั้น การเข้าใจโรคนี้ให้ดีจะช่วยให้สามารถรับมือและดูแลผิวหนังได้อย่างถูกต้องมากขึ้น

 สาเหตุของโรคเซ็บเดิร์ม

โรคเซ็บเดิร์มไม่ได้เกิดขึ้นมาจากสาเหตุเดียว แต่เป็นผลมาจากหลายปัจจัยที่ทำให้ผิวหนังเกิดการอักเสบและลอกเป็นขุย ซึ่งปัจจัยเหล่านี้ส่งผลกระทบต่อกันและทำให้อาการของโรคเป็นๆ หายๆ ได้ง่าย มาดูกันว่าเซ็บเดิร์มเกิดจากอะไร และสาเหตุหลักๆ ของโรคนี้มีอะไรบ้าง

การทำงานผิดปกติของต่อมไขมัน

ต่อมไขมันมีหน้าที่ผลิตซีบัม (Sebum) หรือไขมันธรรมชาติที่ช่วยให้ผิวชุ่มชื้น แต่สำหรับบางคน ต่อมไขมันอาจทำงานผิดปกติ ผลิตน้ำมันออกมามากเกินไป ทำให้เกิดความมันส่วนเกินบนผิวหนัง ซึ่งเป็นสภาวะที่กระตุ้นให้เกิดการอักเสบและลอกเป็นขุยได้ง่ายขึ้น โดยเฉพาะบริเวณที่มีต่อมไขมันหนาแน่น เช่น หนังศีรษะ ใบหน้า และหน้าอก

การเติบโตของเชื้อราบนผิวหนัง

บนผิวหนังของทุกคนมีจุลินทรีย์อาศัยอยู่ หนึ่งในนั้นคือเชื้อรา Malassezia ซึ่งเป็นเชื้อราประเภทหนึ่งที่พบได้ตามธรรมชาติ แต่ในบางคน เชื้อนี้อาจเติบโตมากเกินไปเมื่อมีความมันบนผิวหนังมากขึ้น ซึ่งส่งผลให้เกิดการระคายเคืองและอักเสบ ผิวหนังจึงเกิดอาการคันและลอกเป็นขุยได้

ปัจจัยทางพันธุกรรม

หากคนในครอบครัวมีประวัติเป็นโรคเซ็บเดิร์มหรือโรคผิวหนังอักเสบเรื้อรังอื่นๆ เช่น โรคสะเก็ดเงิน หรือโรคภูมิแพ้ผิวหนัง ก็มีโอกาสสูงที่เราเองอาจได้รับการถ่ายทอดพันธุกรรมมา ทำให้ผิวมีแนวโน้มไวต่อการอักเสบและเกิดอาการเซ็บเดิร์มได้ง่ายกว่าคนทั่วไป

ปัจจัยกระตุ้น

แม้ว่าเซ็บเดิร์มจะเกิดจากภายในร่างกายเป็นหลัก แต่ก็มีปัจจัยภายนอกหลายอย่างที่กระตุ้นให้อาการเซ็บเดิร์มกำเริบหรือรุนแรงขึ้น เช่น

• ความเครียด – ส่งผลต่อระบบภูมิคุ้มกัน ทำให้ผิวอักเสบได้ง่ายขึ้น
• สภาพอากาศ – อากาศแห้ง หนาว หรืออากาศเปลี่ยนแปลงบ่อย  อาจทำให้ผิวแห้งและกระตุ้นให้เกิดอาการเซ็บเดิร์ม
• การใช้ผลิตภัณฑ์ไม่เหมาะสม – เช่น แชมพู สบู่ หรือครีมที่มีสารระคายเคือง อาจทำให้ผิวหนังแห้งหรือเกิดการระคายเคืองได้ง่าย
• ฮอร์โมนและระบบภูมิคุ้มกัน – คนที่มีภาวะภูมิคุ้มกันอ่อนแอ เช่น ผู้ป่วย HIV หรือผู้ที่มีภาวะเครียดเรื้อรัง มักมีโอกาสเป็นโรคเซ็บเดิร์มได้มากกว่าคนทั่วไป

 โรคเซ็บเดิร์มมีอาการอย่างไร

อาการของผิวหนังอักเสบเซ็บเดิร์มอาจดูคล้ายกับปัญหาผิวหนังทั่วไป เช่น รังแค หรือผิวแห้ง แต่จริงๆ แล้วมีความแตกต่างและรุนแรงกว่า โดยเฉพาะเมื่อต้องเผชิญกับปัจจัยกระตุ้นที่ทำให้อาการกำเริบ มาดูกันว่าอาการที่พบบ่อยมีอะไรบ้าง

หนังศีรษะลอกเป็นขุย

หนึ่งในอาการที่พบได้มากที่สุดคือหนังศีรษะลอกเป็นขุย หรือที่หลายคนเข้าใจผิดว่าเป็นรังแคเรื้อรัง แต่ขุยของเซ็บเดิร์มมักมีลักษณะเป็นแผ่นขุยขนาดใหญ่ สีขาวหรือเหลือง และอาจมีผิวแดงอักเสบร่วมด้วย อาการนี้อาจทำให้คันศีรษะมากขึ้น และหากเกาแรงๆ อาจทำให้เกิดการอักเสบหรือเป็นแผลได้

ผิวหนังแดงและมัน

บริเวณที่มีต่อมไขมันเยอะ เช่น ข้างจมูก คิ้ว ไรผม และหลังหู มักเป็นจุดที่เซ็บเดิร์มเล่นงานอยู่บ่อยๆ อาการที่สังเกตได้ชัดคือผิวหนังแดง มีลักษณะมันเยิ้ม และลอกเป็นขุย ซึ่งต่างจากอาการผิวแห้งทั่วไปที่มักไม่มีความมันร่วมด้วย  

ในบางกรณี ผิวหนังอาจมีอาการแสบหรือคันร่วมด้วย โดยเฉพาะเมื่อสัมผัสกับอากาศเย็นหรือหลังจากล้างหน้าด้วยผลิตภัณฑ์ที่มีสารระคายเคือง

ผื่นบริเวณหน้าอกและหลัง

เซ็บเดิร์มไม่ได้เกิดแค่บนใบหน้าหรือหนังศีรษะเท่านั้น แต่ยังพบได้ที่บริเวณหน้าอก แผ่นหลัง และร่องหน้าอก ซึ่งเป็นจุดที่มีต่อมไขมันเยอะ ผื่นมักมีลักษณะแดง ลอกเป็นขุย และบางครั้งอาจคันมาก โดยเฉพาะในช่วงที่เหงื่อออกมาก หรือใส่เสื้อผ้าที่อับชื้น

อาการแย่ลงในช่วงฤดูหนาว

อากาศเย็นและแห้งเป็นหนึ่งในปัจจัยที่ทำให้อาการเซ็บเดิร์มรุนแรงขึ้น จนหลายคนสังเกตได้เลยว่าช่วงหน้าหนาว ผิวจะแห้ง แดง และลอกมากขึ้นกว่าปกติ เพราะความชื้นในอากาศลดลง ทำให้ผิวขาดความชุ่มชื้น นอกจากนี้ การอาบน้ำอุ่นหรือน้ำร้อนก็อาจยิ่งทำให้ผิวสูญเสียความชุ่มชื้นและกระตุ้นให้อาการแย่ลงได้ด้วย

  วิธีดูแลผิวหนังสำหรับคนที่เป็นโรคเซ็บเดิร์ม

โรคเซ็บเดิร์มแม้จะไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ แต่สามารถควบคุมอาการได้ด้วยการดูแลผิวให้เหมาะสม หลายคนอาจเข้าใจผิดว่าแค่ทายาหรือใช้แชมพูรักษาก็เพียงพอ แต่จริงๆ แล้วการดูแลผิวอย่างถูกวิธีในชีวิตประจำวัน และการปรับเปลี่ยนไลฟ์สไตล์ก็มีผลต่ออาการของโรคนี้เช่นกัน เรามาดูกันว่าควรดูแลตัวเองอย่างไร

การดูแลผิวในชีวิตประจำวัน

การดูแลผิวที่ถูกต้องเป็นสิ่งสำคัญสำหรับคนที่เป็นโรคเซ็บเดิร์ม เพราะการใช้ผลิตภัณฑ์ที่ไม่เหมาะสมหรือการล้างหน้าผิดวิธีอาจทำให้อาการแย่ลงได้

• เลือกผลิตภัณฑ์ที่อ่อนโยน : ควรใช้สบู่หรือโฟมล้างหน้าสูตรอ่อนโยน ปราศจากน้ำหอม แอลกอฮอล์ และสารระคายเคือง เพื่อไม่ให้ผิวอักเสบมากขึ้น
• ให้ความชุ่มชื้นกับผิว : แม้ว่าผิวจะมัน แต่ก็ยังต้องการความชุ่มชื้น ควรเลือกมอยส์เจอไรเซอร์ที่ไม่มีส่วนผสมของน้ำมันหนักๆ (Oil-Free) และช่วยเสริมเกราะป้องกันผิว
• ล้างหน้าและอาบน้ำด้วยน้ำอุณหภูมิห้อง : หลีกเลี่ยงการใช้น้ำร้อน เพราะจะทำให้ผิวแห้งและระคายเคืองมากขึ้น
• ใช้แชมพูที่มีตัวยารักษา : สำหรับคนที่เป็นเซ็บเดิร์มที่หนังศีรษะ ควรใช้แชมพูที่มีส่วนผสมของ Ketoconazole, Zinc Pyrithione หรือ Salicylic Acid ซึ่งเป็นวิธีลดอาการคันจากเซ็บเดิร์มและช่วยควบคุมเชื้อราบนหนังศีรษะ

การปรับเปลี่ยนไลฟ์สไตล์

นอกจากการดูแลผิวแล้ว การใช้ชีวิตประจำวันก็มีผลต่ออาการของโรคเซ็บเดิร์มเช่นกัน การปรับพฤติกรรมบางอย่างจึงสามารถช่วยลดอาการเซ็บเดิร์มและป้องกันการกำเริบได้

• พักผ่อนให้เพียงพอ : การนอนหลับที่ดีช่วยให้ร่างกายซ่อมแซมตัวเอง และช่วยลดความเครียดซึ่งเป็นปัจจัยกระตุ้นของเซ็บเดิร์ม
• รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ : ลดอาหารมัน อาหารแปรรูป และน้ำตาลสูง เพราะอาจกระตุ้นให้ผิวมันมากขึ้น ควรเพิ่มอาหารที่มีโอเมก้า 3 วิตามิน B และสารต้านอนุมูลอิสระ เพื่อช่วยให้ผิวแข็งแรง
• จัดการความเครียดอย่างเหมาะสม : ความเครียดเป็นตัวกระตุ้นที่ทำให้อาการเซ็บเดิร์มกำเริบได้ง่ายขึ้น ควรหากิจกรรมผ่อนคลาย เช่น ออกกำลังกายเบาๆ นั่งสมาธิ หรือเล่นโยคะ
• เลี่ยงสภาพอากาศที่ทำให้อาการแย่ลง : อากาศแห้งหรือเย็นจัดอาจทำให้ผิวลอกมากขึ้น หากเลี่ยงไม่ได้ควรเพิ่มความชื้นภายในห้อง หรือใช้มอยส์เจอไรเซอร์ที่ให้ความชุ่มชื้นสูง

 วิธีการรักษาโรคเซ็บเดิร์ม

สำหรับวิธีรักษาเซ็บเดิร์ม บางคนอาจใช้ยาเพื่อช่วยลดอาการ ขณะที่บางคนเลือกใช้วิธีธรรมชาติ หรือหากอาการรุนแรง การปรึกษาแพทย์ก็เป็นทางเลือกที่ดีที่สุด เรามาดูกันว่าแต่ละวิธีมีอะไรบ้าง

การใช้ยาแบบเฉพาะ

การใช้ยาถือเป็นวิธีรักษาเซ็บเดิร์มที่มาเป็นอันดับแรก โดยยาที่นิยมใช้มีหลายประเภท ขึ้นอยู่กับความรุนแรงของอาการ เช่น

• แชมพูและยาทาภายนอก

• แชมพูขจัดรังแคที่มีตัวยา Ketoconazole, Zinc Pyrithione, Selenium Sulfide หรือ Salicylic Acid เหมาะสำหรับผู้ที่มีเซ็บเดิร์มบริเวณหนังศีรษะ
• ยาทาสเตียรอยด์ชนิดอ่อน (Hydrocortisone, Clobetasol) ใช้เพื่อลดการอักเสบและอาการคัน แต่อย่าใช้ติดต่อกันเป็นเวลานาน เพราะอาจทำให้ผิวบางได้
• ยาต้านเชื้อรา (Ketoconazole Cream หรือ Ciclopirox) ใช้ในกรณีที่มีการเจริญเติบโตของเชื้อรา Malassezia มากเกินไป

• ยารับประทาน

ในกรณีที่อาการรุนแรง แพทย์อาจสั่งยาต้านเชื้อราแบบรับประทาน เช่น Fluconazole หรือ Itraconazole รวมถึงยาต้านอักเสบ (Antihistamines) ที่ช่วยลดอาการคันและระคายเคือง

การรักษาแบบธรรมชาติ

นอกจากการใช้ยาแล้ว การรักษาแบบธรรมชาติก็เป็นอีกทางเลือกที่ช่วยลดอาการของโรคเซ็บเดิร์มได้โดยไม่ต้องพึ่งสารเคมี เช่น

• น้ำมันทีทรี (Tea Tree Oil) มีฤทธิ์ต้านเชื้อราและลดการอักเสบ สามารถผสมน้ำมันมะพร้าวแล้วทาบริเวณที่เป็นเซ็บเดิร์มได้
• น้ำมันมะพร้าว ช่วยให้ความชุ่มชื้นและลดอาการแห้งลอกของผิว
• ว่านหางจระเข้ ช่วยปลอบประโลมผิว ลดอาการแดงและระคายเคือง
• น้ำผึ้งดิบ (Raw Honey) มีคุณสมบัติต้านเชื้อแบคทีเรียและเชื้อรา สามารถใช้พอกหน้าหรือผิวที่เป็นเซ็บเดิร์มได้
• ลดอาหารกระตุ้น หลีกเลี่ยงอาหารที่มีไขมันสูง น้ำตาล และอาหารแปรรูป ช่วยลดการอักเสบของผิวได้

ปรึกษาแพทย์ผิวหนัง

หากลองดูแลตัวเองแล้วอาการยังไม่ดีขึ้น หรือมีอาการรุนแรงมากขึ้นกว่าเดิม เช่น มีผื่นแดงมาก คันจนรบกวนชีวิตประจำวัน หรือเกิดการติดเชื้อ ควรปรึกษาแพทย์ผิวหนังทันทีเพื่อรับคำแนะนำและการรักษาที่เหมาะสม

ข้อสรุป

โรคเซ็บเดิร์มอาจเป็นปัญหากวนใจที่ส่งผลต่อทั้งร่างกายและจิตใจ แม้จะไม่ใช่โรคอันตราย แต่ก็สร้างความรำคาญและกระทบต่อความมั่นใจได้ อย่างไรก็ตาม หากเรารู้จักสาเหตุ อาการ และวิธีดูแลผิวที่เหมาะสม ก็สามารถควบคุมอาการได้ การดูแลผิวให้ถูกต้อง หลีกเลี่ยงปัจจัยกระตุ้น และเลือกวิธีรักษาเซ็บเดิร์มที่เหมาะกับตัวเอง จะช่วยให้อาการดีขึ้นได้ และแม้ว่าเซ็บเดิร์มจะเป็นโรคที่อาจกลับมาเป็นซ้ำ แต่หากเราดูแลตัวเองอย่างต่อเนื่อง ก็สามารถลดความรุนแรงและความถี่ของอาการได้

สุดท้ายแล้ว การรู้จักผิวของตัวเองให้ดี คือสิ่งสำคัญในการจัดการกับโรคนี้ เพราะไม่มีวิธีไหนที่ได้ผลเหมือนกันทุกคน การทดลองปรับเปลี่ยนการดูแลตัวเองและเลือกแนวทางที่เหมาะสมกับผิวของเราคือสิ่งที่จะช่วยให้เราควบคุมอาการของโรคเซ็บเดิร์มได้ดีที่สุด